72:0 Եւ մինչդեռ զաւրացեալք ցնծալից սրտիւք դարձեալք գային ի գործոյ պատերազմին, զոր վճարեալ եհան ի գլուխ ազդեցութիւն վերնոյն ըստ կամաց հայրապետին սրբոյն Յոհաննու եւ ամենայն զաւրացն Հայոց` երկրորդ ուրախութիւն մեծ եւ լուր անկարծակի աւետեաց տարածեալ քարոզէր ընդ ամենայն բանակն Հայոց:
| 72:0 While [the troops] were returning from the battle with strengthened, joyful hearts ( since the battle had been resolved by divine influence in accordance with the will of the blessed patriarch Yohan and all the Armenian troops) suddenly a second unexpected piece of good news arrived and spread throughout the entire Armenian camp:
|
72:1 Եւ եկն Վարդ ողջ, զերծեալ ի կապանացն զաւրութեամբն Աստուծոյ, եղբայր զաւրավարին Հայոց Վահանայ Մամիկոնէի. եւ լցեալ այսպիսի աւետաւոր համբաւով ընդհանուր աշխարհս Հայոց` գրոհ տուեալ փութայր ամենայն ոք ի մեծ այցելութիւնն, զոր արար Աստուած աշխարհիս Հայոց. յորոց բազումք առ խնդին, իբրեւ տեսանէին զանհաւատալի տեսիլն` յերկուացեալք կերպարան եւ ոչ ճշմարտութիւն զիրսն կարծէին:
| 72:1 For Vard, the brother of Armenia’s general Vahan Mamikonean, through the power of God had safely escaped from bondage and had arrived [in Armenia]. When the entire land of Armenia had filled up with such good news, everyone hurried to the great visitation which God had bestowed upon the land of Armenia. Many of them were so thrilled that when they saw this unbelievable vision they doubted its substance and thought it was not real:
|
72:2 Բայց յիշելով զԱստուծոյ զաւրութեանն զանընդդիմակայ սքանչելիս` փառս միայն եւ երկրպագութիւն մատուցանէին ամենահնարին, որոյ կամելութեան եւ հրամանի ամենայն դժուարինք եւ անհնարինքն դիւրինք են եւ հնարաւորք. յիշելով զցողադարձութիւն հնոցին ի Բաբելոնի, եւ զսառնաշէն պարիսպն եգիպտական Կարմիր ծովուն, զդառնալն ընդ կրունկն Յորդանանու, եւ զանկմունսն Երիքովի պարսպացն` աղաղակաւ:
| 72:2 But, recalling the irresistible miracles of God’s power, they could only glorify and worship the Omnipotent, at whose will and order all difficult and impossible things are made easy and possible. They recalled how the furnace at Babylon had been cooled; the icy wall of Egypt’s Red Sea; how the Jordan [river] receded; and how the walls of Jericho fell with a crash:
|
72:3 Այս ամենայն յիշմունք հաւատացեալ խորհրդոց դրուատիս միայն գովութեան ընդունելի աղաւթիւք մատուցանել յաւժարեցուցանէին ամենահզաւրին. որ առաւելագոյնս քան առ սուրբ առաքեալն Պետրոս արար զզաւրութիւնսն. վասն զի զնա անձամբ միայն հանեալ հրեշտակին` արձակեաց զերծանել, յաճումն քարոզութեան կենաց:
| 72:3 Recalling all of this, offering acceptable prayers of praise, only further inclined the believers to the Omnipotent. [In the case of Vard, God] excercised even more powers than [in the case of] the blessed Apostle Peter. For the angel merely removed him and set him free to develop the preaching of Life:
|
72:4 իսկ զայրն Մամիկոնեան զՎարդ ոչ միայն լոկ անձամբ, այլ եւ ծառայիւք, դրամբ եւ կազմածով, յամուր տեղեաց շահաստանին, ի բարձրաբերձ պարսպացն եւ յասպարափակ բազմութենէ պահապանացն, ընկալեալ իբրեւ զարծուի ի թեւս իւր եւ ընդ բազում անցուցեալ աւթեւանս` ածեալ հասուցանէր խաղաղութեամբ ի յերկիրս Հայոց:
| 72:4 But in the case of Vard Mamikonean, not only was he personally freed, but he peacefully reached the country of Armenia together with his servants, money, and equippage, resembling an eagle in flight [flying] from the secure places of the shahastan, from lofty walls, from a multitude of guards surrounded by shields, and [safely] passed through many lodging- places:
|
72:5 Յայնժամ ծանուցեալ յիշէին ուխտակիցք, արք աստուածասէրք, զերդումն Մամիկոնէին Վահանայ, - զընդունելութիւն Աստուծոյ դարձին նորա եւ վկայութեան եւ հաւատոց, - զոր ասաց յաւուր միաբանութեան առաջի սրբոյ Աւետարանին. «Թէ արդարեւ, ասէ, ծանուցեալ Աստուծոյ զբազմաժամանակեայ զթախանձ եւ զփղձկումն սրտի իմոյ, զոր հառաչէի յոգւոց հանելով ի մոլորութեանն, եւ ընկալաւ զպտուղ շրթանց խոստովանութեան իմոյ, եւ հաճոյ եղեւ ամենագիտին խորհուրդս իմ եւ ուխտ` ապա ըստ իւրում զաւրեղ տէրութեանն արարեալ յիս նշան բարի` տացէ ինձ մերձ ընդ մերձ տեսանել ինձ զեղբայրն իմ զՎարդ եւ ուրախանալ:
| 72:5 It was then that the God- loving men and allies recalled the vow of Vahan Mamikonean which he pronounced before the holy Gospel on the day of their unity— and they realized that God had accepted his [re] conversion, witness, and faith. He said: “ Indeed God has recognized the long- standing grief and misery of my heart which I lamented in my error, and He accepted the fruit of confession from my lips. The Omniscient was pleased with my plan and oath, and through His mighty lordship gave me a good sign, allowing me to see my brother, Vard, soon and to rejoice:
|
72:6 Եւ էր այնուհետեւ լսել յամենայն եկեղեցիս Հայաստանեայց աշխարհիս, ի վկայարանս սրբոց, ի տաւնս եւ ի ժողովմունս միաբանութեան, ի բերանոյ քահանայից եւ միաբան ամենայն ժողովրդոց, յարանց եւ ի կանանց առ հասարակ, թէ Զի՞նչ բարի, կամ զի՞նչ վայելուչ, այլ բնակել եղբարց ի միասին:
| 72:6 One could then hear [the following psalm] in all the churches of the land of Armenia, in the martyria of the saints, at festivals and assemblies of unity, in the mouths of priests, and generally of all the people, men and women: “ Behold, how good and pleasant it is when brothers dwell in unity:
|
72:7 Եւ առ սաստկապէս բեկումն թշնամեացն եւ բարձրանալ սրբոյ եկեղեցւոյ` ասէին սաղմոսելով. Նոքա խափանեցան եւ անկան, մեք յարեաք եւ ուղիղք եղաք. եւ ամենայն եղջիւրք մեղաւորաց փշրեցան, եւ բարձր եղեւ եղջիւր արդարոյն:
| 72:7 As for the severe destruction of the enemy and the elevation of the blessed Church, they said, citing the psalms: “ They collapsed and fell; but we rose and stood upright” [Psalm 19, 9], and, “ all the horns of the wicked were cut off, but the horns of the righteous were exalted:
|
72:8 Եւ շնորհակալութեամբ գովութիւն ի մէջ առեալ ասէին. Այլ մեք ժողովուրդք եւ խաշն արաւտի քո, խոստովան եղիցուք առ քեզ յաւիտեան. ազգէ յազգ պատմեսցուք զաւրհնութիւնս քո:
| 72:8 And with thanks they gave praise, saying: “ Then we thy people, the flock of thy pasture, will give thanks to thee for ever; from generation to generation we will recount thy praise:
|