38:0 Իսկ ի գալ միւսոյ ամին յղէր դեսպանս իշխանն Իսմայելի, իբրեւ խրոխտալով զարհուրեցուցանել կամեցեալ՝ մեծամեծս փքայր. տայր տանել, որպէս լուաք, ընդ պատգամին սերմն մանանխոյ զչափ երկուց գրուաց, եւ գրէր առ թագաւորն Յունաց, եթէ:
| 38:0 The next year the Caliph sent emissaries [to Constantinople], puffing greatly and hoping thereby to terrify [the Byzantines]. We learned that along with his message, [the caliph] sent two sacks of mustard seed to the Byzantine emperor and wrote:
|
38:1 Վաղվաղակի առաքեցից ի վերայ աշխարհիդ քո զբազմութիւն զօրաց իմոց ըստ թուոյ հատոյ մանանխոյդ զոր տեսերդ, թէ բաւեսցէ հող երկրի քո զանչափութիւն զօրաց իմոց ընդունել: Այլ արդ եթէ գուցէ զօրութիւն ի ձեռին քո՝ պատրաստեա՛ց ընդ իս ի պատերազմ:
| 38:1 I shall soon send an enormous number of my troops against your land, as many [soldiers] as the mustard seeds which you see. Will your country be large enough to hold my countless troops? If you have some strength in your hands, get ready to fight me:
|
38:2 Եւ ընթերցեալ կայսերն զգիրն՝ ոչ ինչ ամբոխէր ի խորհուրդս իւր. այլ հաստատուն մտօք գրէր պատասխանի «Ոչ է, ասէ, զյաղթութիւն մարդկան ստանալ անձամբ. այլ որոց պարգեւէ Աստուած. քանզի կարող է Աստուած տալ զզօրսդ քո կերակուր զօրաց իմոց ըստ առակի մանանխոյն զոր յղեցեր: Այլ դու զոր ինչ խոստացար առնել՝ արասցե՛ս, եւ որ ինչ հաճոյք են կամաց Աստուծոյ՝ կատարեսցին:
| 38:2 The emperor read this document but did not get upset. Instead, he calmly wrote a reply: “ Man does not secure victory by himself. Rather [the victory] goes to whomever God grants it. God might give your troops to my troops as food, like the mustard seeds you have sent. Do what you have promised to do, but whatever is the will and pleasure of God, that is what will be done:
|
38:3 Եւ նոյնժամայն ելանէ հրաման ի կայսերէն գաղթել զբնակիչս աշխարհին ի քաղաքս, յամուրս եւ յամուր աշտարակս: Եւ գումարեալ իշխանն Իսմայելի զօրս անթիւս՝ կարգէր ի վերայ նոցա զօրավար զնոյն այր զորմէ վերագոյնն ասացաք. եւ առաքէ զնոսա բազմութեամբ ի վերայ երկրին Յունաց:
| 38:3 Simultaneously the emperor issued an order to relocate the inhabitants of the countryside to the cities, strongholds, and secure fortresses. And the caliph, having assembled countless troops, entrusted them to the same general whom we mentioned earlier, and sent them against the country of the Byzantines:
|
38:4 Որոց երթեալ հասանէին ի վերայ երկրին Գաղատացւոց, եւ պաշարէին զքաղաքն լայնանիստ որ անուանեալ կոչի Ամուրիա։ Եւ նստեալ զնովաւ բազմութեամբ զօրացն՝ պաշարեալ պահէին զնա իբրեւ ամիսս [Գ], այլ ոչ կարէին ստնանել. քանզի պարսպաւ էր ամրացեալ, եւ ոչինչ նուազ զգուշութիւն մատուցանէին շուրջքն:
| 38:4 This multitude [of troops] arrived in the Galatia country and besieged the expansive city called Amorium. Though the city was invested by this host of soldiers and besieged for some three months, nonetheless [the Arabs] were unable to capture it, because it was [well] protected by its walls and the surrounding areas had been carefully attended to:
|
38:5 Քանզի շուրջ զքաղաքաւն բղխեն ակունք Սագառիս գետոյ, որով ի ճախճախուտ տղմոյն անկռուելի մնայր հաստայարկ դիրք քաղաքին. եւ ոչ ինչ կարէին վնասել, այլ նստեալ միայն պահէին: Գումարէր զզօրսն իւր ապա եւ Եղիան, որ էր հրամանատար աշխարհիս Հայոց, հասանել ի թիկունս օգնականութեան զօրավարին Աբասայ:
| 38:5 For the sources of the Sangarius River are near the city and form swamps all around it. Thus [the Arabs] were unable to inflict damage, but could only sit and maintain the siege. Yazid [ibn Usaid], the governor of Armenia, had also assembled his forces and came to the aid of General ‘ Abbas:
|
38:6 Եւ երթեալ ի կողմանս Պոնտոսի՝ հասանէր ի Կողոնիա բերդ քաղաքաց, եւ ի Գովաթա եւ ի Կաստիղոն եւ ի գաւառն Մարիթենէս. ընդ որս մարտ եդեալ կռուէր: Այլ ոչ ինչ օգտեալ ի նոցունց՝ դառնայր մեծաւ ամօթով յաշխարհս Հայոց: Թողին եւ զօրքն Իսմայելի զքաղաքն Ամուրիա ի պաշարմանէն, եւ գնացին յաշխարհ բնակութեան իւրեանց:
| 38:6 He went to the areas of Pontus, to the fortress- cities of Koloneia, Govat’a, Kastighon and the district of Marit’ene’s and fought them. But none [of these battles] bore any fruit, and [Yazid] returned in great humiliation to the land of the Armenians. Furthermore the Ishmaelite army gave up on its siege of the city of Amorium and returned to the land of its residence:
|