2:0 About the time of Ashot Bagaratuni’s Enthronement:
| 2:0 Յաղագս թագաւորութեանն Աշոտոյ Բագրատունւոյ, թէ յորո՛ւմ ժամանակի:
|
2:1 Everyone knows that three princely families reigned in Armenia, in three (different) periods, I mean (families): Haykazunik, Arshakunik and Bagaratunik:
| 2:1 Արդ երիս զարմս յերիս ժամանակս թագաւորեալ Հայոց՝ ամենեցուն յայտնի է, զՀայկազեանցն ասեմ եւ զԱրշակունեաց եւ զԲագրատունեաց:
|
2:2 wherefore we have divided our History into three parts:
| 2:2 Սակս այսորիկ եւ յերիս հատուածս զբան պատմութեան մերոյ որոշեցաք:
|
2:3 The first (part includes a period of time), starting from the primeval (man, embracing also) the time of gloomy ignorance ([i.e. e.] paganism) until the reign of Trdat and the enlightenment of the Armenians. The second (part) is from the enlightenment of Armenia and the Enthronement of Trdat to the third renewal of the Armenian kingdom through Ashot Bagaratuni, which happened in the days of the Greek king Basil, and by his permission in the year [336] of the Armenian chronology, after the advent of the Savior of our Lord God in the summer of [888], during the reign of George (and), in the [12th] year of his patriarchate:
| 2:3 Զառաջինն ի նախաստեղծէն սկսանելով՝ զժամանակս անգիտութեան խաւարին ընդ նմա դնելով, մինչեւ ցթագաւորելն Տրդատայ եւ լուսաւորել Հայաստանեայցս. իսկ զերկրորդն՝ ի նոյն լուսաւորութենէ Հայոց եւ ի թագաւորութենէն Տրդատայ մինչեւ ցերրորդ նորոգումն թագաւորութեանս Հայոց ի ձեռն Աշոտոյ Բագրատունւոյ, որ եղեւ յաւուրս Վասլի Յունաց թագաւորին եւ կամակցութեամբ նորին [յՅԼԶ] թուականութեանս Հայոց, եւ ի գալստենէ Փրկչին մերոյ Տեառն Աստուծոյ ամք [ՊՁԸ], յաւուրս Տեառն Գէորգայ՝ [յԺԲ] ամի հայրապետութեան նորա:
|
2:4 This Ashot, the son of Smbat, nicknamed Abdlabas, the Armenian sparapet, (comes) from the tribe of Abraham:
| 2:4 Այս Աշոտ որդի Սմբատայ, որ Աբդլաբասն կոչեցաւ, սպարապետն Հայոց՝ ի զաւակէ Աբրահամու:
|
2:5 During the captivity of the Israelites, our crowned Haykazeans begged (for them) the ancestors of Ashot from the king of Babylon, Nebuchadnezzar. Since the time of Vagharshak Arshakuni, our pagan kings conferred (on the Bagaratunis the honorary title) tagadir and aspet; they endured many torments for the worship of God, and when the enlightenment (of Armenia) took place, in addition to the Law of Moses, they received (still) the grace of the gospel through faith in Christ:
| 2:5 Որ ի ժամանակս գերութեանն Իսրայէլի՝ ի Հայկազանց մերոց պսակաւորաց խնդրեալ եղեն նախնիք սորա ի Նաբուգոդոնոսորայ արքայէ Բաբելացւոց. եւ յաւուրս Վաղարշակայ Արշակունւոյ զթագադիր ասպետութիւնն հաւատացան եւ ի կռապաշտ թագաւորացն մերոց բազումս չարչարեցան վասն աստուածպաշտութեան. եւ ի լուսալրական ժամանակիս, ի վերայ մովսիսական աւրինացն, զաւետարանականն ընկալան շնորհս ի Քրիստոս հաւատոյս:
|
2:6 they repeatedly took (into their hands) the administration of the Armenian kingdom, waged war against the fire-worship of the Persians, and subsequently against the lawless statute given by Muḥammad to the inhabitants of Arabia. (Thus they) trace their genealogy from father to son before this Ashot:
| 2:6 Եւ բազում անգամ զիշխանութիւն պետութեանս Հայոց առեալ, ընդդէմ պատերազմեալ պարսկական կրակապաշտութեանցն եւ ապա ընդդէմ Տաճկաստանեաց մահմետատուր անաւրէն աւրէնսդրութեանն, որ եւ որդի ի հաւրէ ծննդաբանեալ մինչեւ ցԱշոտս այս:
|
2:7 Even before the Enthronement of his Ashot for [30] years, he is either a prince, or a prince of princes in Armenia and Iberia, or a winner of all the surrounding peoples, or a (man), improving the life of the clergy and decorating churches in Armenia. As a pleasant, meek, immaculate man, he lived an irreproachable life, did not violate the laws of nature, and (in general) with his blamelessness he was pleasing to God:
| 2:7 Սա նախ քան զթագաւորութիւնն երեսնամեայ ժամանակաւք իշխան եւ իշխանաց իշխան եղեալ Հայոց եւ Վրաց, եւ յաղթող ամենայն ազգացս շուրջանակի, պայծառացոյց զուխտս սրբոյ եկեղեցւոյ եւ զարդարեաց զեկեղեցիս Հայաստանեայց, զի էր այր քաղցր եւ հեզ եւ անարատ. եւ անբամբաս կեանս կեցեալ եւ ոչ անաւրինեալ արտաքոյ աւրինաց բնութեանն եւ հաճոյ էր Աստուծոյ յամենայն վարս անբիծս:
|
2:8 In his days lived: the Armenian vardapet Sahak, nicknamed Apikuresh, full of wisdom and knowledge, who wrote an answer to the message of the Greek Patriarch Photios:
| 2:8 Ի սորա յաւուրս էր Սահակ վարդապետն Հայոց, որ ըստ աւելաձայնութեան Ապիկուրէշն կոչիւր, որ գրեաց պատասխանի թղթոյն Փոտայ Յունաց պատրիարգին, լի իմաստութեամբ եւ գիտութեամբ:
|
2:9 and Hamam the Eastern (Areveltsi), who wrote the Interpretation on the Proverbs of Solomon, on the [38th] chapter of Job ("Who hide this from me advice... art. [2]), One Book of Songs of the Degrees of David, and an Explanation of Grammar:
| 2:9 Եւ Համամ Արեւելցի, որ զվերլուծութիւն Առակացն գրեաց եւ Յովբայ զի Ո՞վ է դայն թարգմանեաց եւ զաւրհնութիւնսն որ ի գլուխս սաղմոսացն ասացեալ, գիրս մի, եւ զԱմբիծսն գիրս մի եւ վերլուծութիւն քերականին:
|
2:10 Ashot lived for [21] years; after five years of reign he died and moved to Christ:
| 2:10 Այս Աշոտ կեցեալ ամս [ԼԲ], թագաւորեալ ամս [Ե] փոխի մահուամբ առ Քրիստոս:
|